KAYNAKLAR
Gör Beni, Duy Beni, Engelli Kişilerin Haklarına Dair Uluslararası Sözleşme’yi Kullanma ve Tanıtma Rehberi
Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşme, engellilerin haklarını kabul ettirme mücadelesinin tutarlı olarak uzun yıllar süren savunuculuğun sonucunu ifade etmektedir. Metnin gücüyle birlikte 81 ülkenin temsilcilerinin Mart 2007’deki açılış günü metni imzalamaları, engelli kişilerin dünyanın her ülkesinde karşılaştıkları insan hakları ihlallerine karşı harekete geçmenin acil gerekliliğinin önemini vurgulayarak, savunuculuğun etkisini kanıtlamıştır. Sözleşme bir dönüm noktasına işaret etmektedir; engelli kişilerin haklarının tanınması ve onlara diğer bireylerle eşit temelde saygı duyulması gerektiğini beyan etmekte; karşılaştıkları ayrımcılığın, yoksulluğun, şiddetin, görmezden gelinmenin, tecridin, bağımsızlıkları ve insan onurunun reddinin üstünden gelmek için alınması gereken önlemlerin kapsamlı ve tutarlı bir analizini sağlamaktadır. Ayrıca bu önlemlerin hayata geçirilirken devletlerin hesap verme mekanizması sağlamaktadır.
En önemlisi Sözleşme devletlerin engelli çocukların haklarının korunmasını garantiye alma yükümlülüğü konusunda açık bir odak geliştirmektedir. Engelli Kişilerin Hakları Komitesi, Taraf devletler gözden geçirme raporunda, engelli çocukların haklarını gerçekleştirirken karşılaştıkları zorluklarla ilgili tutarlı bilgiye sahip olmuştur. Tüm dünyada yaklaşık 200 milyon engelli çocuk bulunmaktadır, bunların % 80’i gelişmekte olan ülkelerde sağlık ve eğitim haklarından çok az ya da hiç yararlanamadan yaşamaktadır. Çoğunlukla adaletsizlik olarak yoksulluk içinde yaşamakta, fiziksel ve cinsel şiddete maruz kalmakta, kendini ifade etmekten yoksun bırakılmakta, aile yaşamına, bilgiye, oyuna, spor, kültür ve sanata ulaşmaları kısıtlı olmaktadır. Gerçekten de gözden geçirilen ülkelerin büyük bir çoğunluğunda, hakların ihlalinin ya da ihmalinin üstesinden gelmek için gerekli eylemler konusunda önerilere gereksinim vardır. Bu nedenle Engelli Kişilerin Hakları Komitesi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun, hakların kullanılmasının önündeki engelin, engelin kendisinde değil, çocuklar da dahil olmak üzere engelli kişilerin karşılaştığı sosyal, fiziksel, ekonomik, kültürel ve kişisel tutuma bağlı engellerde yattığına vurgu yapan Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşmeyi kabul etmesini şiddetle desteklemektedir. Sözleşme, Çocuk Hakları Sözleşmesi için yararlı ve tamamlayıcı bir araç olarak hizmet etmektedir. Çocuk Hakları Sözleşmesi çocukların insan haklarını tesis ederken, Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşme bu hakların gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin ayrıntılandırılmasını sağlamaktadır. Komite, bu yeni Sözleşmenin ve onun ihtiyari protokollerinin hızlı ve yaygın bir şekilde onaylanmasını umut etmektedir. Bununla beraber, Sözleşmenin kabul edilmesi ve onaylanması yaşamsal öneme sahip olsa da yeterli olmadığı açıktır. Sözleşme hayata geçirilmelidir. Sivil toplum kuruluşları
GÖR BENİ, DUY BENİ Sözleşmenin gerçekleştirilmesinde merkezi bir rol oynamaya devam edecektir. Savunuculuk uluslararası düzeyde öylesine başarılı olmuştur ki, bundan sonrasında engelli kişilerin ve çocukların hakları için çalışmamızı, birbirimizin deneyimleri ile bilgilerini kullanarak ve işbirliği yaparak ulusal düzeyde de sürdürmemiz gerekmektedir. Kolektif savunuculuk gerekli yasaları, politikaları, kaynakları, kamuoyunda farkındalık kampanyalarını ve engelli çocukların hayatlarında ciddi bir değişikliği sağlayacak devlet yapılarını ortaya koymak için devletleri ikna etmekte en büyük etkiyi gerçekleştirecektir. Bu rehber, bu süreçte önemli bir katkıyı temsil etmektedir. İki Sözleşmenin ve birbirleri arasındaki ilişkinin ayrıntılı analizi, savunuculuk stratejileri üzerine pratik rehberlik ve iyi uygulamaların örnekleriyle birlikte bu rehber, engelli çocuklara karşı ayrımcılığa son vermek isteyen çalışanlar için çok değerli bir araç olacaktır. Engelleri aşmak çok zordur. Bu rehber, engellerin üstesinden gelinemez olmadıklarını kanıtlamak için katkıda bulunmalıdır.