KAYNAKLAR

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin Başvuru Usulüne İlişkin İhtiyari Protokol Bilgi Notu

2019 yılı itibariyle Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin (ÇHS) 30. yılını geride bıraktık. Bu vesileyle, Türkiye’de yakın bir zamanda yürürlüğe girmiş olan Sözleşme’nin 3 numaralı İhtiyari Protokol’ünü yakından incelemeyi amaçladık.

ÇHS’nin kapsamına baktığımızda, çocukların sağlıktan beslenmeye, eğitimden barınmaya kadar tüm haklarının korunma altına alındığını kolayca görebiliyoruz. Ancak Sözleşme’nin, koruduğu bu hakların ihlali halinde, çocuklara ve onların yasal temsilcilerine Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’ne bireysel başvuru hakkı tanınmadığını da görüyoruz. Oysaki Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulan diğer tüm insan hakları sözleşmelerinde bireysel hak arama ve adalete erişim mekanizmaları oluşturulmuştur.

Sözleşme’nin imzaya açıldığı günden bugüne birçok kez gündeme gelen bu eksiklik, 2011 yılında ‘Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin Başvuru Usulüne İlişkin İhtiyari Protokol’ün kabul edilmesiyle kısmen giderilmiş oldu. Protokol’ün 2018 yılında Türkiye’de yürürlüğe girmesini takiben, bazı sivil toplum kuruluşları tarafından Protokol’ün anlaşılmasına ilişkin çalıştaylar ve bilgilendirme toplantıları yapılmış olmasına karşın halen Protokol’e ve uygulanışına ilişkin bilgi eksikliği mevcuttur.

İnsan hakları alanındaki çalışmaların etkin bir şekilde yürütülebilmesi için insan hakları mekanizmalarının işleyişi hakkındaki bilgilerin erişilebilir ve anlaşılabilir olması gerekmektedir. Hazırladığımız bu bilgi notu ile insan hakları alanında çalışan hukukçulara ve sivil toplum çalışanlarına ‘Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin Başvuru Usulüne İlişkin İhtiyari Protokol’ü hakkında açıklayıcı bilgi sunmayı ve Protokol’de yer alan başvuru mekanizmalarının kullanımını teşvik etmeyi amaçlamaktayız.